“Hội đồng thành phố cũng còn có một quy định là không được thảo luận một nghị quyết nào ngay trong ngày mà nó được đề nghị, mà chỉ được thảo luận nó trong buổi họp đầy đủ của ngày hôm sau. Nếu không thì thể nào cũng có người hấp tấp phát biểu ngay những điều bồng bột trong đầu mình, rồi bắt đầu chỉ tìm mọi cách để biện hộ cho ý kiến bột phát đó chứ không quan tâm gì đến quyền lợi của dân chúng nữa. Kiểu người ấy thường sẵn sàng hy sinh công ích để giữ đặc quyền của mình, mà lý do thì rất vớ vẩn, nghĩa là đã trót nói cái gì ra rồi thì không thể chấp nhận là mình có thể sai. Cho nên tốt nhất là hãy bắt mọi người ai cũng phải để thì giờ suy nghĩ cho chín trước khi thảo luận” - Utopia

Đây là một đoạn trích trong cuốn Utopia của Thomas More, nói về cách mà một hội đồng thành phố nên vận hành để tránh những quyết định vội vàng, bồng bột. Đọc đến đoạn này, ở thời điểm hiện tại của nhận thức, mình cảm thấy đồng cảm sâu sắc. Thực hành “chậm lại” — sống trong khoảnh khắc thay vì chỉ lướt qua — giúp mình thấy rõ hơn sự tinh tế của thực tại, mở rộng lòng đồng cảm và sự thấu hiểu.

Phản ứng đầu tiên của mình trước một thông tin mới thường là phản kháng. Nếu không có khoảnh khắc lắng lại, có lẽ mình đã bỏ qua nhiều điều thú vị. Khi cho bản thân một nhịp chậm, mình có cơ hội nén cảm xúc, để thông tin mới hòa vào nhận thức, rồi từ từ phối kết, tìm cách thấu hiểu, cảm thông, xác định ranh giới và củng cố niềm tin. Ngoại trừ những người cố tình đưa ra thông tin sai lệch vì mục đích không trong sáng, mình tin rằng đa số chúng ta đều có thiện ý, đúng sai chỉ khác nhau ở góc nhìn. Nhờ vậy, việc lắng nghe trở thành một hành trình: ban đầu có thể mệt mỏi vì phải “thỏa thuận” với chính mình để chấp nhận điều lạ lẫm, nhưng khi tìm được cách hóa giải, mình lại thấy trân trọng và yêu mến người đối diện hơn — vì đã hiểu được họ.

Gần đây, mình chọn giao tiếp qua những kênh chậm mà chín chắn hơn, như email hay thư tay. Một phần vì mình không muốn bị cuốn vào cảm giác “đã xem mà chưa trả lời” thường gặp ở tin nhắn. Một phần vì mình đang rèn luyện cách phân bổ thời gian tập trung: ví dụ, hẹn trước 15 phút trao đổi công việc với đồng nghiệp A, và trong 15 phút đó mình hoàn toàn dành cho A, từ chối mọi thứ khác. Với tin nhắn liên tục, nhiều người, nhiều chuyện, ta dễ bị cuốn đi và giải quyết hời hợt. Một lý do khác mình ưa thích kênh chậm: nó phản ánh sự chuẩn bị. Mình tin rằng đối tác khi gửi email đã cân nhắc kỹ lưỡng, chắt lọc thông tin để truyền đạt. Đón nhận một nội dung như vậy, mình thấy dễ chịu hơn nhiều so với những mẩu tin nhanh, ngắt quãng, buộc phải hỏi đi hỏi lại mà vẫn chưa nắm được ý chính. Hơn nữa, cách trình bày, chọn từ, cấu trúc văn bản cũng là những tín hiệu giúp mình hình dung phần nào hoàn cảnh và tính cách của người gửi.

Mình nghiệm ra rằng: muốn nhanh thì phải chuẩn, muốn chuẩn thì phải đúng (Make It Work, Make It Right, Make It Fast). Mà muốn làm đúng thì nền móng phải vững chắc, chính xác — điều ấy không thể vội vàng. Thời thế xoay vần, công nghệ đổi thay, nhưng mình vẫn giữ niềm tin mãnh liệt vào những giá trị cốt lõi bền vững.